شي جينپيڭ مىنالاردى اتاپ كورسەتتى: بيىل جۇڭگو مەن جاپونيانىڭ بەيبىتشىلىك، دوستىق شارتى جاسالعاندىعىنىڭ 45 جىلدىعى، شارتتا زاڭ فورماسىمەن جۇڭگو مەن جاپونيانىڭ بەيبىتشىلىك، دوستىق، سەلبەستىك جالپى بەتالىسى تۇراقتاندىرىلىپ، ەكى ەل قاتىناسى تاريحىنداعى بەلەسكە اينالدى. 45 جىلدان بەرى، اتالعان شارتتى قامتىعان جۇڭگو مەن جاپونيانىڭ 4 ساياسي قۇجاتىنىڭ جەتەكشىلىگىندە، ەكى ەل قاتىناسى بوران ـ شاشىنداردى باستان كەشىرگەنىمەن، جالپى تۇلعالىق جاقتان دامۋ جاعدايىن ساقتاپ، ەكى ەل حالقىنا باقىت جاراتتى، سونداي ـ اق ٴوڭىردىڭ بەيبىتشىلىگىن، دامۋىن، گۇلدەنۋىن جەبەۋدە بەلسەندى رول اتقاردى.

    قازىر حالىقارالىق جاعدايدا بىلىقپالىق تۋىلىپ، حاۋىپ ـ قاتەر، سىن ـ سايىستار تولاسسىز جارىققا شىعۋدا، جۇڭگو مەن جاپونيانىڭ بەيبىت قاتار تۇرۋى، ۇرپاقتان ـ ۇرپاققا دوستاسۋى، ٴوزارا ٴتيىمدى سەلبەسۋى، بىرگە دامۋى ەكى ەل حالقىنىڭ ٴتۇبىرلى مۇددەسىنە ۇيلەسەدى. قازىر جۇڭگو-جاپونيا قاتىناسى الدىڭعىعا مۇراگەر، كەيىنگىگە بۇيداگەر بولاتىن شەشۋشى كەزەڭدە تۇر، ەكى جاق ٴداۋىر اعىمىنا سايكەسىپ، دۇرىس بەتالىستى يگەرىپ، «تاريحتى اينا ەتۋ، بولاشاققا جول اشۋ» رۋحى بويىنشا، ديپلوماتيالىق قاتىناستى قالىپقا ٴتۇسىرۋ اۋەلگى ماقساتىن ساقتاپ، ٴبىر - ٴبىرىنىڭ دامۋىنا وبيەكتيۆ، اقىلدىق مامىلە جاساپ، بەلسەندى، تاتۋ - ٴتاتتى ٴوزارا تانىم ورناتىپ، قايشىلىقتار مەن الاۋىزدىقتاردى سىندارلى تۇردە تىزگىندەپ، «ٴوزارا سەلبەستىك سەرىگى بولۋ، ٴبىر - بىرىنە حاۋىپ توندىرمەۋ» سىندى ساياسي ورتاق تانىمدى ناقتى ساياسات پەن ٴىس جۇزىندىك ارەكەتتە ايگىلەۋ كەرەك.

    شي جينپيڭ بىلاي دەپ باسا دارىپتەدى: تاريحي ماسەلەلەر، تايۋان سياقتى كەلەلى پرينسيپتىك ماسەلەلەر ەكى ەل قاتىناسىنىڭ ساياسي نەگىزىنە سايادى، جاپونيا جاق، ٴسوز جوق، سەنىمدىلىككە قاتاڭ بويسۇنىپ، جۇڭگو - جاپونيا قاتىناسىنىڭ نەگىزىنىڭ زيانعا ۇشىراماۋىنا، اۋىتقىماۋىنا شىنايى كەپىلدىك ەتۋ كەرەك. جۇڭگو مەن جاپونيانىڭ ەكونوميكالىق مۇددەسى كاسىپ تىزبەگى جانە قامداۋ تىزبەگىمەن تەرەڭ توعىسادى، «شاعىن اۋلادا بىيىك داۋال تۇرعىزۋ»، «قاتىناستى ٴۇزۋ» ەشكىمگە پايدا اكەلمەيدى. جۇڭگو جوعارى ساپالى دامۋ مەن جوعارى دەڭگەيدەگى سىرتقا ەسىك اشۋدى ىلگەرىلەتىپ، جاپونيانى قامتىعان دۇنيە جۇزىندەگى ەلدەرگە بۇرىن بولىپ كورىلمەگەن وراي اكەلەدى. ەكى جاق سەلبەستىكتى تەرەڭدەتىپ، ٴوزارا تابىسقا جەتىپ، الەمدىك ەركىن ساۋدا جۇيەسىن شىنايى قورعاپ، اناعۇرلىم جوعارى دەڭگەيدەگى ٴوزارا پايدا جەتكىزىپ، ورتاق يگىلىككە كەنەلۋدى جۇزەگە اسىرۋى كەرەك. ەكى ەل اناعۇرلىم جوعارى دەڭگەيدى تياناق ەتىپ، اناعۇرلىم كەڭ كوز ايانى ۇستانىپ، بەيبىتشىلىكتى، سەلبەستىكتى، سيىسىمدىلىقتى، توعىسۋدى وزەك ەتكەن ازيا قۇن كوزقاراسىن ساۋلەلەندىرىپ، ناعىز كوپ جاقتىلىقتى امالياتتا ايگىلەپ، اشىق وڭىرشىلدىكتى ساۋلەلەندىرىپ، وڭىرلەردىڭ ٴبىر تۇلعالانۋ اياق الىسىن ىلگەرىلەتىپ، الەمدىك سايىستارعا بىرگە توتەپ بەرۋى كەرەك.

    شي جينپيڭ مىنالاردى اتاپ كورسەتتى: جاپونيانىڭ فۋداۋ ارالىنداعى يادرولىق لاستانعان سۋدى تەڭىزگە ىعىستىرۋ ارەكەتى بۇكىل ادامزاتتىڭ دەنساۋلىعىنا، الەمدىك تەڭىز ـ مۇحيت ورتاسىنا، حالىقارالىق الەۋمەتتىك مۇددەگە سايادى. جاپونيا جاق ەل ٴىشى ـ سىرتىنداعى ۇيلەسىمدى كوڭىل ٴبولىپ وتىرعان ماسەلەلەرگە قاتاڭ مامىلە جاساپ، جاۋاپكەرشىلىك ارقالاۋ جانە سىندارلى پوزيتسيا بويىنشا ۇيلەسىمدى ٴبىر جاقتى ەتۋى كەرەك. انتيان ۋىنشيۇڭ بىلاي دەدى: جاپونيا مەن جۇڭگونىڭ بەيبىتشىلىك، دوستىق شارتى جاسالعاندىعىنىڭ 45 جىلدىعى سىندى ماڭىزدى ورايدا، ەكى ەل حالقى ەكى ەلدىڭ اعا بۋىن باسشىلارىنىڭ كەڭ سالادا جاپونيا مەن جۇڭگونىڭ دوستىق قاتىناسىنىڭ دامۋىن ىلگەرىلەتۋ جولىندا كورسەتكەن قۇلشىنىستارىن تەرەڭ ساعىنا ەسكە الادى. قازىر حالىقارالىق قوعام تاريحي بۇرىلىس كەزەڭىندە تۇر، جاپونيا بولاشاقتى كوزدە ۇستاپ، جۇڭگومەن جوعارى جىكتەگىلەر قاتىناسىن، سۇحباتىن كۇشەيتىپ، ەكى ەل قاتىناسىنىڭ بەلسەندى فاكتورلارىن ارتتىرىپ، بەيبىت قاتار تۇرۋعا تاباندى بولۋدى ٴۇمىت ەتەدى. جاپونيا جاق جۇڭگومەن «بايلانىستى ٴۇزۋدى» قالامايدى، حالىقتىق بارىس ـ كەلىس پەن گۋمانيتارلىق اۋىس ـ كۇيىستى ۇزدىكسىز ىلگەرىلەتىپ، سيفرلى ەكونوميكا، جاسىل دامۋ، قازىنا، فينانس، ەمدەۋ، زەينەتكەرلىك سياقتى سالالارداعى ناقتى سەلبەستىكتى تەرەڭدەتۋدى ٴۇمىت ەتەدى. جاپونيا جاق بەيبىت دامۋ جولىمەن جۇرۋگە ۇزدىكسىز كۇش سالادى، جاپونيا مەن جۇڭگونىڭ بىرلەسكەن مالىمدەمەسىندەگى تايۋان ماسەلەسىن ٴبىر جاقتى ەتۋ مايدانى تيتتەي دە وزگەرگەن جوق.

    ەكى جاق ەندى عانا قۇرىلعان جۇڭگو ـ جاپونيا ەكسپورتتى باسقارۋ جونىندەگى سۇحبات مەحانيزمىنە بەلسەندى باعا بەرىپ، ٴار دارەجەلى سۇحباتتاسۋ، تىلدەسۋدى ساقتاپ، جۇڭگو ـ جاپونيا ەكونوميكالىق جوعارى جىكتەگىلەرىنىڭ جاڭا كەزەكتى تىلدەسۋىن، جۇڭگو ـ جاپونيا جوعارى دارەجەلى گۋمانيتارلىق اۋىس ـ كۇيىس، كەڭەس مەحانيزمى ٴماجىلىسىن دەر كەزىندە وتكىزىپ، حالىقارالىق، وڭىرلىك ىستەر جونىندە پىكىرلەسۋدى، سايكەسۋدى ساقتاپ، كليمات وزگەرىسى سياقتى الەمدىك سايىستارعا بىرگە توتەپ بەرۋگە قوسىلدى. ەكى جاق سىندارلى پوزيتسيا بويىنشا كەڭەسۋ، كەلىسسوز وتكىزۋ ارقىلى فۋداۋ ارالىنداعى يادرولىق لاستانعان سۋدى تەڭىزگە ىعىستىرۋ ماسەلەسىن شەشۋدىڭ ۇيلەسىمدى جولىن تابۋعا قوسىلدى.

    ەكى جاق ورتاق كوڭىل ٴبولىپ وتىرعان حالىقارالىق، وڭىرلىك ماسەلەلەر جونىندە پىكىر اۋىستىردى.

    ساي چي، ۋاڭ ي قاتارلىلار كەزدەسۋگە قاتىناستى.

اۋدارعان: شالقار قازەز ۇلى