ورىنباسار قالا باستىعى يە حۋا جانە سۋ ىستەرى مەكەمەسى، ەكولوگيالىق ورتانى قورعاۋ، جاراتىلىستىق بايلىقتى قورعاۋ مەكەمەسى، ورمان جايلىم مەكەمەسى قاتارلى قاتىستى تاراۋ جاۋاپتىلارىنىڭ سەرىك بولۋىندا، باقىلاۋ ـ تەكسەرۋ گرۋپپاسى الدىمەن كۇيتۇن وزەنىنىڭ جوعارعى اعارىنداعى شيحۋعا قاراستى وڭىرگە بارىپ، وزەن ارناسىن جونگە سالۋ قىزمەتى جاعدايى جانە ەكولوگيانى قالپىنا كەلتىرۋ قىزمەتى جونىندەگى تانىستىرۋدى مۇقيات تىڭدادى.
كۇيتۇن وزەنى جىلدىق ورتاشا اعىس مولشەرى 623 ميلليون تەكشە مەتر بولىپ، جالپى ۇزىندىعى 359.6 كيلومەتر، مۇنىڭ ىشىندە شيحۋعا قاراستى وزەن ارناسىنىڭ ۇزىندىعى 269 كيلومەتر بولىپ. جاقىنعى جىلداردان بەرى، شيحۋ قالاسى « وزەن ارناسى ىركىلىسسىز، سۋى تۇنىق، جاعالاۋى جاسىل، كورىنىسى كوركەم بولۋ» تالابىنا ساي، كۇيتۇن وزەن ارناسىن جان ـ جاقتىلى جونگە سالۋ تەبىنىن ارتتىرىپ، قۇم قازۋ ارەكەتىندە بەتالدى قۇم ۇيىلۋ، جار قاباعى قۇلاۋ، قالىپتان تىس قازۋ، قۇم شۇڭقىرلاردى قايتا تولتىرماۋ، توسپانى قيراتۋ جايتتەرىن شوعىرلى رەتكە سالىپ، ٴىرى تۇرپاتتى ماشينالارمەن ۇلكەن شۇڭقىرلاردى قايتا تولتىرىپ، وزەن ارناسىنداعى تۇنبالاردى تازالاپ، وزەن ارناسىنىڭ جاعالاۋىن باسقارۋ، قورعاۋ كولەمىن بەلگىلەپ، سۋ جۇيەسىن رەتتەپ، وزەن ارناسىنىڭ سۋ اعىسى مەن ٴوزىن تازارتۋ قابىلەتىن جوعارىلاتتى. تابيعي قالپىنا كەلتىرۋ، جاساندى جولمەن جەتىلدىرۋ سياقتى شارالار ارقىلى قازىر كۇيتۇن وزەنى سۋ جۇيەسىنىڭ شيحۋ بولەگىنىڭ ەكولوگيالىق تەپە - تەڭدىگى قالپىنا كەلدى.

    9-ايدىڭ 14-كۇنى، باقىلاۋ ـ تەكسەرۋ گرۋپپاسىنداعىلار گانجياحۋ كولى سەكسەۋىل ورمانى مەملەكەت دارەجەلى جاراتىلىستىق قورىق رايونىنا بارىپ، قورىقتا سەكسەۋىل، توراڭعى، جىڭعىل قاتارلى اعاشتاردىڭ قاۋلاپ ءوسىپ، تىرنا، جابايى ۇيرەك سياقتى قۇستاردىڭ سازدىقتا ۇشىپ قونىپ جۇرگەندىگىن كورەدى. سوڭعى جىلدارى گانجياحۋ سەكسەۋىل ورمانى مەملەكەت دارەجەلى جاراتىلىستىق قورىق رايونى شي جينپيڭنىڭ ەكولوگيالىق وركەنيەت يدەياسىن ىشكەرىلەي دايەكتى تياناقتاندىرىپ، ورمان باستىعى ٴتۇزىمىن جاپپاي اتقارۋدىڭ ٴتۇرلى قىزمەتتەرىن تىڭعىلىقتى ىستەپ، ورمان جانە جايىلىم سياقتى ەكولوگيالىق جۇيەنىڭ يقۋاتىن جەدەل جوعارىلاتتى. جايىلىمدى قالپىنا كەلتىرىپ، ىلعالدىقتى قالپىنا كەلتىرۋ، ورماندى جاساندى جولمەن قوسىمشا ٴوسىرۋ، تابيعي جاڭالاۋدى جاساندى جولمەن جەبەۋ سياقتى ٴبىر قىدىرۋ شارالار ارقىلى قورىق رايونىنداعى حايۋاناتتار مەن وسىمدىكتەر بايلىعى ٴونىمدى قورعادى. 2017 ـ جىلدىڭ وزىندە، سازدىقتىڭ اۋدانى 8000 مۋدان استام ارتىپ، قازىر شيحۋ وڭىرىندەگى سەكسەۋىل ورمانى قۇربانتۇڭعىت ٴشولى مەن جاسىل القاپ اراسىنداعى قۇمدى بوراننىڭ شابۋىلىن توساتىن پارمەندى تابيعي قورعانعا اينالدى.
مالىمەت تىڭداۋ جانە ناق مايداندا تەكسەرۋ ارقىلى باقىلاۋ ـ تەكسەرۋ گرۋپپاسىنداعىلار قالامىزدىڭ ەكولوگيالىق ورتاسىن قورعاۋ، ورتانى وڭاۋ جاعدايىن تۇراقتاندىردى. ءارى قالامىزدىڭ ساياسي دەڭگەيدى اناعۇرلىم جوعارىلاتىپ، شي جينپيڭنىڭ جاڭا ٴداۋىر جۇڭگوشا سوتسياليزم يدەياسىمەن وي ـ سانانى قارۋلاندىرىپ، شي جينپيڭنىڭ ەكولوگيالىق وركەنيەت يدەياسى مەن باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ ماڭىزدى نۇسقاۋىنىڭ، بەكىتۋىنىڭ رۋحىن مۇقيات دايەكتى تياناقتاندىرىپ، ەكولوگيالىق ورتانى قورعاۋ قىزمەتىن جاقسى ىستەۋ جاۋاپكەرشىلىك سەزىمى مەن بورىشتىلىق سەزىمىن شىن مانىندە كۇشەيتىپ، قورشاعان ورتانى قورعاۋ قابىلەتى قۇرىلىسىن كۇشەيتىپ، اشىق اسپان، تۇنىق سۋ، تازا توپىراق سىندى 3 ۇلكەن قورعاۋ شايقاسىنىڭ جەڭىسىنە جاپپاي قول جەتكىزىپ، شيحۋ قالاسىنىڭ ەكولوگيالىق ورتانى قورعاۋ دەڭگەيىن ۇزدىكسىز جوعارىلاتىپ، ەكولوگيالىق ورتانى قورعاۋ قىزمەتىن تاباندىلىقپەن تىڭعىلىقتى، ويداعىداي ىستەپ، ناتيجە جاراتىپ، حالىقتىڭ كۇن سايىن ارتىپ وتىرعان تاماشا تۇرمىس قاجەتىن ۇزدىكسىز قاناعاتتاندىرۋدى تالاپ ەتتى.

شيحۋ قالالىق توعىسپالى مەديا ورتالىعى